Nhiều trẻ em đối diện nguy cơ hói đầu vĩnh viễn

Rụng tóc từng mảng là bệnh da liễu phổ biến thứ ba ở trẻ em. Khoảng 40% trường hợp biểu hiện bệnh trước 20 tuổi; nguy cơ hói đầu vĩnh viễn.

Lên 9 tuổi, bé trai H.T.B. (ngụ Tiền Giang) đổi sữa tắm, dầu gội đầu chuyên dùng cho trẻ em sang loại vừa tắm vừa gội cho người lớn, dùng chung với cha và anh trai. Sau đó, tóc B. bắt đầu rụng nhiều, rơi khắp giường ngủ, nhà tắm, phòng khách, nhưng nhà đông người, không biết tóc của ai. Một lần đứng trên cầu thang nhìn thấy vùng xoáy tóc con thưa thớt tóc, lộ mảng da trơn bóng bằng hai lóng tay, chị V.T.M. lo lắng con bị hói sớm giống ba nên đưa bé tới khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM.

Tương tự, bé gái T.H.T.V. (12 tuổi, TP.HCM) cũng đến khám vì có mảng hói bằng đồng xu trước trán. V. sở hữu mái tóc dày và dài đến thắt lưng, hay cột tóc “đuôi gà”. Em hay vận động, đổ mồ hôi nhiều nên da đầu thường ẩm ướt. Mẹ có dẫn bé đi điều trị nhiều nơi ở TP.HCM nhưng tình trạng rụng tóc không cải thiện mà còn lan rộng ra nên quyết định đưa bé đến BVĐK Tâm Anh TP.HCM.

Tiến sĩ, bác sĩ Đặng Thị Ngọc Bích, chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ da, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM khám cho B. và V., chẩn đoán hai bệnh nhi bị rụng tóc mảng thể trung bình, các nang tóc dưới da thưa thớt. Tuy nhiên, kết quả xét nghiệm cho thấy cả hai bệnh nhi đều không bị nấm da đầu hay ảnh hưởng của thuốc uốn, nhuộm tóc. Trẻ cũng không có thói quen giật, nhổ tóc.

Bác sĩ Bích cho hay, trẻ rụng tóc thành mảng do nhiều yếu tố kết hợp như: căng thẳng, đổ mồ hôi nhiều gây ngứa và gãi làm tổn thương da đầu; cơ thể thiếu các chất dinh dưỡng; thay đổi nội tiết giai đoạn tiền dậy thì… Riêng trường hợp B., bé có thể bị kích ứng với loại dầu gội đầu mới làm nặng thêm tình trạng rụng tóc.

Hai bệnh nhi được chỉ định sử dụng kết hợp thuốc bôi, thuốc xịt và bổ sung các loại vitamin, khoáng chất kích thích mọc tóc. Sau 4 tháng điều trị, hiện tóc của B. đã mọc trở lại, phủ gần kín vùng xoáy. Tình trạng của V. qua một tháng điều trị cũng có nhiều cải thiện, các nang tóc dần hồi phục, đang dần mọc tóc con. Mặc dù vậy, V. cần tiếp tục điều trị theo phác đồ, đồng thời chăm sóc tóc theo hướng dẫn của bác sĩ.

Rụng tóc là tình trạng tóc rụng nhiều hơn 100 sợi hàng ngày và tốc độ mọc tóc chậm hơn tốc độ rụng tóc, dẫn tới tóc mỏng và thưa chỉ trong thời gian ngắn. Tình trạng rụng tóc mảng phổ biến ở mọi giới tính, lứa tuổi nhưng thường gặp ở trẻ em nhiều hơn. Theo Thư viện Y học quốc gia Hoa Kỳ, đây là bệnh da liễu phổ biến thứ ba ở trẻ em và khoảng 40% bệnh nhân biểu hiện bệnh trước 20 tuổi.

Theo bác sĩ Bích, trẻ từ 3-6 tháng tuổi thường hay bị rụng tóc vành khăn (ở hai bên đầu và sau gáy) do trẻ nằm nhiều hoặc thiếu chất. Trẻ lớn hơn hay rụng tóc mảng dạng loang lổ (nhiều đốm hói nhỏ kích thước vài mm đến vài cm); rụng toàn phần (rụng thưa tóc trên cả đầu); nghiêm trọng hơn là rụng toàn bộ (ngoài rụng tóc còn rụng râu, lông mi, lông mày, lông tay, lông chân, lông thân mình, lông vùng kín); rụng tóc thể rắn bò (rụng đối xứng hai bên tạo thành viền sói tóc, khó phục hồi).

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng rụng tóc ở trẻ em. Một số trường hợp do rối loạn tự miễn. Nghĩa là vì một sự nhầm lẫn nào đó, hệ thống miễn dịch tấn công nhầm các nang tóc, khiến tóc rụng và cản trở tóc mọc lại. Những khoảng trống do tóc rụng thường sẽ ngứa, mẩn đỏ; còn phần tóc và da đầu xung quanh mảng rụng vẫn khỏe mạnh.

Nấm da đầu là nguyên nhân phổ biến khác gây rụng tóc mảng. Bệnh khiến tóc giòn dễ gãy, đau da đầu, ngứa nhiều. Sau đó, tóc rụng dần và xuất hiện các đốm hói nhỏ có vảy màu xám, đỏ. Nếu không được điều trị kịp thời, kích thước mảng hói sẽ tăng lên, chứa mủ.

Ngoài ra, căng thẳng do áp lực trong học tập, sinh hoạt; trẻ mới trải qua một đợt ốm; cơ thể thiếu dinh dưỡng; thay đổi nội tiết tố khi dậy thì; chăm sóc tóc sai cách… cũng khiến trẻ dễ rụng tóc mảng. Rụng tóc từng mảng cũng có thể là dấu hiệu của các tình trạng sức khỏe nghiêm trọng hơn, như: chứng nghiện giật tóc (Trichotillomania – một loại rối loạn tâm lý), bệnh tuyến giáp, thương hàn, ho lao, viêm xoang, ung thư giai đoạn cuối…

Tùy nguyên nhân và tình trạng rụng tóc từng mảng, bác sĩ sẽ đưa ra các phác đồ điều trị cho từng trường hợp. Ngoài điều trị bệnh gốc, mỗi liệu trình có thể kết hợp nhiều phương thức, bao gồm: dùng dầu gội đặc trị rụng tóc; bôi hoặc tiêm corticosteroid vào vùng rụng tóc; xịt thuốc chứa minoxidil; tiêm vi điểm; lăn kim; liệu pháp ánh sáng; tiêm huyết tương tiểu cầu, laser… Bên cạnh đó, người bệnh cần giữ da đầu luôn sạch sẽ, khô thoáng và bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng cho tóc như vitamin A, B, C, E, kẽm, sắt.

Bác sĩ Bích khuyến cáo, khi thấy trẻ có các dấu hiệu như rụng tóc, lông mi, lông mày nhiều; các mảng da bị rụng tóc trơn láng, có hình tròn hoặc oval với giới hạn rõ thì phụ huynh cần đưa trẻ đến khám tại các cơ sở y tế có chuyên khoa da liễu. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, người bệnh có thể bị tổn thương nang tóc vĩnh viễn, tóc không thể mọc lại ở chỗ hói.