Lấy thành công khối u vú to bằng trứng gà cho thai phụ

U tăng nhanh trong 3 tháng giữa thai kỳ

Thạc sĩ bác sĩ Huỳnh Bá Tấn, khoa Ngoại Vú, BVĐK Tâm Anh TP.HCM, cho biết vừa phẫu thuật lấy thành công u vú to bằng quả trứng gà, gây đau… cho thai phụ T.K.N. 38 tuổi.

Chị N. đến khám tại khoa Ngoại Vú, BVĐK Tâm Anh TP.HCM trong tình trạng đang mang thai 5 tháng, vú trái có u to như quả trứng gà, lộ rõ dưới da.

 Chị cho biết u xuất hiện cách đây 2 năm. Lúc đầu, kích thước u bằng đầu ngón tay út. Khi mang thai, trong 3 tháng đầu, u phát triển không đáng kể. Nhưng đến cuối tháng thứ 4 của thai kỳ, chị cảm nhận thấy u tăng kích thước nhanh chóng, gây đau. “Tôi sợ bị ung thư tới mức bất an, mất ngủ”, chị N. tâm sự.

Kết quả siêu âm ghi nhận, chị N có u 10cm, chiếm gần 1/2 vú, chèn tuyến sữa. Độ lớn của u to gấp 10 lần so với kích thước u lúc mới xuất hiện và tốc độ u lớn nhanh chỉ trong 3 tuần. Tuy nhiên, kết quả sinh thiết u lành tính (bướu sợi tuyến).

Bác sĩ Tấn đánh giá, bướu sợi tuyến phát triển trong thời kỳ mang thai thường sẽ “biến mất” hoặc giảm kích thước đáng kể sau sinh. Do đó, bác sĩ thường trì hoãn phẫu thuật bướu sợi tuyến ở thai phụ. Tuy nhiên, với trường hợp của chị N., u tăng kích thước nhanh và gây đau, có nguy cơ ảnh hưởng đến sự tiết sữa và cần chẩn đoán phân biệt với bướu diệp thể (loại bướu có hình chiếc lá có nguy cơ ung thư) nên cần phẫu thuật cắt bỏ ngay.

Nếu không phẫu thuật, u tăng kích thước sẽ ngăn dòng sữa cho bé bú; người mẹ dễ viêm tắc tuyến sữa dẫn đến đau nhức, sốt, suy kiệt sức khỏe. Chưa kể, trong thai kỳ, u to, tăng kích thước liên tục khiến chị N. lo lắng, ảnh hưởng đến sức khỏe cho mẹ và bé.

Bác sĩ Tấn quyết định phẫu thuật cắt u vú cho chị N. để chấm dứt các tình trạng và nguy cơ trên. “Chị N. đang trong 3 tháng giữa thai kỳ nên việc phẫu thuật là an toàn nhất trong thai kỳ.

Tuy nhiên, do khối u có kích thước khá to, gây tê tại chỗ sẽ không đủ vô cảm để mổ, còn gây mê thì thuốc mê ít nhiều cũng sẽ được truyền từ mẹ qua bào thai. Điều này không tốt cho thai nhi”. Bác sĩ Tấn hội chẩn với khoa Gây mê Hồi sức về thời gian mổ dự kiến và mức độ đau, ê kíp phẫu thuật quyết định chọn phương pháp vô cảm kết hợp gây tê vùng và gây tê tại chỗ. Phương pháp này có thể tránh cho bệnh nhân không phải sử dụng thuốc mê, an toàn tối đa cho thai.

Sau khi gây tê, ê kíp bác sĩ khoa Ngoại Vú phẫu thuật cắt u ở vú trái cho chị N. Bác sĩ Tấn khéo léo tách u khỏi tuyến vú, không tác động đến các ống dẫn sữa, bảo tồn chức năng cho con bú. Cuộc phẫu thuật diễn ra trong khoảng 30 phút.

Chị N. cho biết chị cảm nhận rõ bác sĩ rạch da, lấy u ra nhưng không hề đau. Chị N. được xuất viện ngay trong ngày. “Cắt được khối u, tôi thấy nhẹ người hẳn, không còn lo lắng khi kết quả giải phẫu bệnh lành tính” – chị N. bày tỏ trong ngày tái khám.

Do nội tiết tố nữ tăng cao

Bác sĩ Bá Tấn cho biết, u vú trong thời kỳ mang thai thường là bướu sợi tuyến (u xơ lành tính) đã sẵn có trước đó. Nguyên nhân khiến u tăng kích thước trong thai kỳ là estrogen và progesterone tăng cao.

Trong suốt thai kỳ, estrogen kích thích tăng sinh các ống tuyến và thùy của tuyến vú (có chức năng sản xuất sữa), mạch máu, lưu lượng máu… Sự gia tăng về thể tích, độ săn chắc, và mạch máu của vú khi mang thai, cho con bú gây khó khăn trong việc phát hiện bất thường trên siêu âm, nhũ ảnh.

Bác sĩ Huỳnh Bá Tấn lưu ý: “Ung thư vú đang trẻ hóa, do đó, phụ nữ mang thai xuất hiện u hay có u phát triển bất thường nên cẩn trọng, đi khám để được xem xét, chẩn đoán kỹ để loại trừ ung thư vú trong thai kỳ, là ung thư có tiên lượng xấu hơn ung thư vú ngoài thai kỳ”. Bác sĩ sẽ chỉ định siêu âm, đánh giá hiệu quả cấu trúc vú, không gây nguy cơ bức xạ cho bệnh nhân và thai nhi.

Trường hợp bướu sợi tuyến tăng không đáng kể, không đau, có thể theo dõi, chưa cần phẫu thuật ngay. Sau sinh, nếu u không giảm kích thước, cần đi khám để được siêu âm, chụp nhũ ảnh kiểm tra.

Trường hợp cần phẫu thuật loại bỏ u nên thực hiện trong 3 tháng giữa thai kỳ. Lúc này, hormone nội tiết hoạt động ổn định, tử cung ít nhạy cảm gây cơn gò nên phẫu thuật an toàn. Với 3 tháng đầu và cuối thai kỳ, sử dụng thuốc gây tê, gây mê và kháng sinh dễ dẫn đến nguy cơ dị tật, xảy thai, sinh non.