Bé sinh non teo ruột chiến thắng tử thần về nhà đón Tết

Vừa chào đời đã ngưng thở do tắc ruột bẩm sinh làm bụng chướng chèn vào phổi, phải hồi sức ngay tại phòng mổ, mổ khẩn sau 10 tiếng chào đời, bé Sữa chiến thắng tử thần kịp đón Tết đoàn viên cùng gia đình. 

Ngày 1/1, trong căn nhà nhỏ ở Vũng Tàu, gia đình chị Hiền (25 tuổi, mẹ bé Sữa) rộn rã tiếng cười. Người thân, gia đình nội ngoại đến thăm “chiến binh nhí” vừa trở về nhà sau quãng thời gian dài kiên cường chiến đấu với bạo bệnh.

Trước đó, gia đình chị Hiền sụp đổ khi bác sĩ phát hiện con mang dị tật teo ruột bẩm sinh rất nặng, có thể tử vong khi chào đời. “Ngày được ôm con gái khỏe mạnh, nặng 4,2kg trở về nhà sau 2 tháng chiến đấu, với tôi như một giấc mơ”, chị nói.

Mang thai con đầu lòng ở tuần 26, chị Hiền đến bệnh viện ở tỉnh siêu âm để xin giấy cho thủ tục mẹ bầu đi máy bay ra Hà Nội công tác. Cầm kết quả thai có dị tật teo ruột bẩm sinh nặng, phải đình chỉ thai, vợ chồng chị sốc, nhưng chưa tin, vì trước đó khám thai đầy đủ, không có bất thường. Chuyến bay vẫn diễn ra, chị ghé thêm bệnh viện ở Hà Nội khám thai.

“Bác sĩ ở Hà Nội chẩn đoán y như nơi cũ, khuyên gia đình cân nhắc vì bào thai dị dạng nặng, bụng thai nhi to vì ứ dịch” chị nói, thêm rằng họ không thể bỏ con khi thai đã đủ hình hài nên chọn đến nơi thứ 3 là bệnh viện BVĐK Tâm Anh Hà Nội khám. Bác sĩ siêu âm thai giỏi có tiếng ở miền Bắc thông báo dị tật này bé có thể sinh non, có nguy cơ tử vong. Tuy nhiên, nếu quản lý thai kỳ tốt, kết hợp phẫu thuật ngay khi bé chào đời, cơ hội cứu sống rất cao. Vì chị ở Vũng Tàu, bác sĩ chuyển hồ sơ đến BVĐK Tâm Anh TP HCM theo dõi.

Tại BVĐK Tâm Anh TP HCM, vợ chồng chị được 3 bác sĩ tư vấn, gồm một chuyên gia chăm sóc thai kỳ nguy cơ cao, một bác sĩ sơ sinh, và bác sĩ ngoại nhi, bàn về kế hoạch giữ thai và cứu sống bé. “Hai vợ chồng an tâm hơn, động viên nhau, cố gắng vì con không bỏ cuộc”, chị nhớ lại.

Đến tuần thai 36, bác sĩ siêu âm phát hiện nước ối di chuyển chậm trong ruột, nghi xoắn ruột, bụng thai nhi phình to, tiên lượng xấu phải mổ khẩn để cứu bé.

Ca mổ bắt con diễn ra ngày 30/10. Bé chào đời trong tình trạng bụng chướng căng phồng, tím tái, ngưng thở. BS.CKI Lê Thị Ngọc Dung, Trung tâm Sơ sinh tiến hành bóp bóng hồi sức, đặt nội khí quản cứu bé ngay tại phòng mổ.

Vài phút hồi sức, bệnh nhi hồng trở lại, có nhịp thở, được chuyển về Trung tâm Sơ sinh thở máy, chăm sóc tích cực. Vì bụng chướng căng, bác sĩ phải tiến hành đặt sonde dạ dày hút được 200ml dịch màu xanh.

“Kết quả kiểm tra trước mổ xác định bé gái bị teo ruột non tuýp 4, độ nặng nhất, teo nhiều chỗ, kéo dài”, bác sĩ Dung cho biết.

Teo ruột là một trong những dị tật bẩm sinh phổ biến gây tắc ruột ở trẻ sơ sinh, ít gặp với tỷ lệ 1/1.500 trẻ được sinh ra. Trẻ bị tắc ruột bẩm sinh nếu không được chẩn đoán và xử trí kịp thời, ruột hoại tử, dẫn đến tử vong sau sinh. Nguyên nhân dẫn đến teo ruột thường do cấp máu đến ruột ở thai nhi không đủ, do di truyền hoặc ruột bào thai bị xoắn, vặn, chèn ép dẫn đến teo nhỏ.

Theo bác sĩ, khi còn trong bụng, em bé sẽ được hít thở và cung cấp dinh dưỡng thông qua nhau thai và dây rốn, ruột bé chưa phải làm việc, nên thai nhi sống được. Khi chào đời, hệ hô hấp sẽ hoạt động, bụng căng chèn phổi, bé không thở được nên suy hô hấp. Lúc này, hệ tiêu hóa cũng bắt đầu hoạt động, phân không đào thải qua đoạn ruột teo gây tắc ruột.

BS.CKII Nguyễn Đỗ Trọng, chuyên khoa Ngoại Nhi quyết định mổ khẩn để thông suốt chỗ tắc, tránh xoắn hay hoại tử ruột, viêm phúc mạc sơ dẫn đến nhiễm trùng và nhiễm độc toàn thân gây nguy hại tính mạng em bé.

Ca phẫu thuật diễn ra sau khi bé chào đời 10 tiếng. Bác sĩ mổ hở, đưa ruột ra ngoài kiểm tra, toàn bộ ruột có đoạn vừa giãn rất to vừa teo. Đoạn teo nhỏ, đường kính chỉ bằng ống hút của hộp sữa, còn hồng hào, không xoắn, cấu trúc ruột bình thường.

“Nếu không can thiệp, ruột tắc, bé sẽ không ăn uống được, phải lệ thuộc nuôi ăn tĩnh mạch kéo dài, để lại biến chứng nặng liên quan đến dinh dưỡng, phát triển thể chất và chất lượng cuộc sống”, bác sĩ Trọng nói.

Bác sĩ chọn giải pháp mở hậu môn tạm ở đoạn ruột có kích thước bình thường, mục đích để đưa phân, dịch tiêu hóa, hơi ra ngoài qua thành bụng thay cho hậu môn thật. Nhờ cách làm này, thức ăn không đi qua đoạn ruột tắc, giúp ruột nghỉ ngơi, hồi phục, giãn nở từ từ.

Sau mổ bé tiếp tục thở máy, nuôi ăn hoàn toàn qua đường truyền tĩnh mạch, bụng bớt căng phồng, hồi phục tốt. Tuy nhiên, do mở hậu môn tạm, đường tiêu hóa ngắn còn 1/3, thức ăn chưa kịp hấp thu đã thải ra ngoài. Kéo dài 3 tuần, bé chậm tăng cân, bác sĩ quyết định thực hiện cuộc mổ thứ 2 để đóng hậu môn tạm, nối lại ruột, kết hợp mở lỗ thông ở hỗng tràng qua một ống nuôi ăn (phần giữa của ruột non, nó nằm giữa tá tràng – phần đầu tiên của ruột non, và hồi tràng – phần cuối của ruột non), bơm thức ăn trực tiếp để nuôi ruột dưới phát triển.

Nhờ cuộc mổ thứ 2, sữa dinh dưỡng đưa thẳng vào ruột. “Bé được nuôi ăn song song đường miệng và qua ống sonde hỗng tràng nên hấp thu dinh dưỡng tốt, đi cầu thuận lợi qua lỗ hậu môn”, bác sĩ Ngọc Dung nói và cho biết thêm, lúc sinh bé nặng 3,1kg, dù trải qua 60 ngày chiến đấu tình trạng teo ruột nặng, song cân nặng em tăng gần bằng trẻ bình thường. Bé bú tốt, nặng 4,2kg, được xuất viện hôm 29-12.

Trẻ mắc dị tật teo ruột non có thể phát hiện trong thai kỳ, nếu thai phụ tuân thủ khám thai định kỳ. Trường hợp không khám thai, trẻ chào đời có triệu chứng cảnh báo như bụng to, không chịu bú, nôn trớ khi bú. Phụ huynh cần đưa trẻ đến bệnh viện kiểm tra và được phẫu thuật sớm phòng nguy cơ tử vong.

Bác sĩ Ngọc Dung cho hay, yếu tố quan trọng nhất góp phần cứu sống bé là phát hiện sớm dị tật ngay từ trong bụng mẹ, giúp bác sĩ có kế hoạch theo dõi thai phụ và chăm sóc em bé sau sinh. “Sự phối hợp chặt chẽ giữa chuyên khoa Sản, Sơ sinh và Ngoại Nhi đã giúp chúng tôi theo dõi sát sao tình trạng của bé từ lúc trong bào thai, sau sinh, chăm sóc sau mổ và theo dõi chặt chẽ sức khỏe sau này. Quy trình liên hoàn, khép kín đã giúp tìm ra bệnh sớm, rút ngắn thời gian điều trị – điều mà không phải bệnh viện nào cũng có thể làm được”, bác sĩ Nguyễn Đỗ Trọng nói.