Tưởng nhồi máu cơ tim hóa hội chứng “trái tim tan vỡ”

Bà Oanh, 71 tuổi, nhập viện với các triệu chứng của hội chứng mạch vành cấp, được làm các cận lâm sàng mới phát hiện mắc hội chứng Takotsubo.

Ngày 29/1, BS.CKI Dương Thị Nguyệt Anh, khoa Hồi sức Nội tim mạch, Trung tâm Tim mạch BVĐK Tâm Anh TP HCM cho biết, bà Oanh (ngụ Q. Phú Nhuận, TP HCM) có tiền sử lao phổi từ năm 25 tuổi, đã chữa khỏi. Năm 2022, bà được chẩn đoán COPD (phổi tắc nghẽn mạn tính), điều trị nội khoa tới nay và không ghi nhận bệnh lý tim mạch.

Cách nhập viện 4 ngày, bà Oanh mệt, ho khạc đờm trắng, kèm các cơn khó thở. Bà nghĩ đây là biểu hiện của bệnh COPD trở nặng nên chỉ dùng thuốc giãn phế quản, xịt hít nhiều lần trong ngày, triệu chứng lúc đầu có cải thiện đôi chút. Sau 4 ngày trị liệu, cơn khó thở đột ngột nặng lên, bà mệt nhiều hơn, được đưa đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh cấp cứu.

Bác sĩ Nguyệt Anh chia sẻ, bệnh nhân nhập viện trong trạng thái suy hô hấp do phù phổi cấp. Điện tim có các dấu chỉ nhồi máu cơ tim cấp với ST chênh lên vùng trước vách mỏm; siêu âm tim tại giường bệnh cho thấy tim co bóp yếu (phân suất tống máu thất trái EF chỉ còn 30%). Bệnh nhân được chỉ định chụp mạch vành cấp cứu. Tuy nhiên, kết quả cho thấy hệ thống mạch máu tim bình thường.

Kết quả siêu âm tim ghi nhận buồng tim trái giãn, giảm động nặng ở vùng giữa và mỏm tim, trong khi phần đáy không giãn và co bóp bình thường, làm buồng tim trái có hình dạng giống bình hồ lô. Đây là dấu hiệu điển hình của bệnh cơ tim do căng thẳng, còn gọi là hội chứng trái tim tan vỡ – Takotsubo. Hình ảnh cơ tim trên phim chụp MRI tim khẳng định chẩn đoán này.

BS.CKII Võ Ngọc Cẩm, Phó khoa Hồi sức Nội Tim mạch, lý giải, Takotsubo là bệnh lý cơ tim cấp, làm suy giảm chức năng tống máu của tâm thất trái, gây ra các biểu hiện của suy tim cấp như đột ngột đau ngực, khó thở. Bệnh cơ tim Takotsubo là bệnh cảnh tổn thương tim tạm thời, do tác động của các căng thẳng về cảm xúc hay hoạt động thực thể quá mức, chứ không phải do tắc nghẽn lòng mạch vành.

Sau khi xác định chẩn đoán, bác sĩ xây dựng phác đồ điều trị suy tim cấp tích cực, kết hợp với thuốc giãn phế quản và kháng sinh để kiểm soát cơn COPD cấp cho người bệnh. Sau 3 ngày trị liệu, bà Oanh đáp ứng tốt: khỏe hơn, hết khó thở, sinh hiệu ổn định. Siêu âm tim kiểm tra cho thấy buồng tim trở về bình thường, chỉ số tống máu thất trái (EF) cải thiện dần và đạt 55% vào thời điểm xuất viện (7 ngày kể từ lúc nhập viện).

Theo bác sĩ Cẩm, đa số bệnh nhân gặp hội chứng Takotsubo là do căng thẳng nghiêm trọng về tình cảm hoặc thể chất, chẳng hạn như bệnh nặng, mất người thân, tai nạn nghiêm trọng, kinh doanh thua lỗ, biến cố ly hôn… Bên cạnh đó, một số tình trạng bệnh lý (như phổi tắc nghẽn mạn tính, hen suyễn, tụt huyết áp, trầm cảm…) diễn tiến nặng cũng là nguyên nhân gây ra hội chứng trái tim tan vỡ.

Hội chứng Takotsubo có biểu hiện giống như hội chứng vành cấp. Cả hai đều có chung biểu hiện lâm sàng như tức ngực, khó thở, nhịp tim không đều, mất ý thức hoặc ngất xỉu. Để chẩn đoán phân biệt, cần chụp mạch vành để loại trừ sự tắc nghẽn trong lòng động mạch vành – nguyên nhân phổ biến nhất của nhồi máu cơ tim.

Đồng thời, bác sĩ sẽ thực hiện các chẩn đoán hình ảnh khác như siêu âm tim, MRI tim… để thấy những chuyển động bất thường thành của tâm thất trái. Bất thường phổ biến nhất trong bệnh cơ tim Takotsubo là phần mỏm của tâm thất trái phồng lên giống hình quả bóng.

Hầu hết bệnh nhân Takotsubo hồi phục hoàn toàn trong vòng 1-2 tháng và ít có nguy cơ tái phát. Một số trường hợp gặp phải biến chứng như phù phổi, huyết áp thấp, rối loạn nhịp tim, suy tim, cục máu đông trong tim.

Để ngăn ngừa hội chứng “trái tim tan vỡ”, mỗi người cần học cách kiểm soát cảm xúc, tránh để rơi vào tình trạng căng thẳng, lo âu quá độ. Người có các bệnh lý nền như COPD, hen suyễn, trầm cảm… nên điều trị bệnh ổn định, duy trì lối sống lành mạnh (tập thể dục đều đặn, không hút thuốc lá, không lạm dụng rượu bia, tránh thức khuya…).

Tên bệnh nhân đã được thay đổi