Tĩnh mạch chậu trái bệnh nhân bị chèn ép trong thời gian dài, tạo điều kiện hình thành cục máu đông gây tắc tĩnh mạch, khiến chân sưng phù, đau nhức.
Sau ca can thiệp kéo dài 3 giờ, bà Liên (62 tuổi, ngụ An Giang) thở phào khi kích thước đùi trái đã thu nhỏ gần như cũ, không còn sưng phù, căng tức như cách đây vài ngày. Bà nhanh nhẹn đi lại như bình thường, được xuất viện chỉ 1 ngày sau với lời căn dặn uống thuốc kháng đông đầy đủ theo toa bác sĩ.
Ngày…, BS.CKI Lê Văn Tuyến, Trung tâm Can thiệp Mạch BVĐK Tâm Anh TP HCM cho biết nửa tháng trước, bà Liên thấy chân trái sưng to, qua hôm sau thì đau nhức từng cơn gây khó khăn trong sinh hoạt và di chuyển. Thăm khám tại bệnh viện tỉnh, bác sĩ phát hiện bà có huyết khối trong lòng tĩnh mạch chân trái, cho thuốc uống và khuyên bà lên tuyến trên kiểm tra kỹ.
Bà Liên đến khám ở BVĐK Tâm Anh TP HCM. Bác sĩ chỉ định chụp CT tĩnh mạch để tìm căn nguyên gây bệnh. Kết quả cho thấy bà mắc hội chứng May-Thurner. Bác sĩ Tuyến cho biết đây là tình trạng động mạch chậu chèn ép tĩnh mạch chậu trái, làm gián đoạn lưu lượng máu thông thường qua chân.
Ở trường hợp bà Liên, nó gây tắc nghẽn tại vị trí gốc của tĩnh mạch chậu. Đây chính là tác nhân chặn một gần hết dòng máu qua tĩnh mạch, khiến máu không thể trở về tim, ứ đọng lại thành hàng trăm cục huyết khối gây sưng phù chân trái.
Bác sĩ xác định đây là trường hợp nguy cấp, nếu chỉ điều trị bằng thuốc kháng đông thông thường thì có thể giảm triệu chứng nhưng sẽ tái phát rất nhanh với mức độ trầm trọng hơn. Giải pháp hiệu quả nhất là can thiệp tái thông tĩnh mạch chậu bị tắc nghẽn, đưa chân trái bệnh nhân trở về trạng thái bình thường.
Ca thủ thuật diễn ra và trải qua 3 thì phức tạp. Đầu tiên, bác sĩ đặt lưới lọc tĩnh mạch chủ dưới để ngăn huyết khối trôi lên làm tắc động mạch phổi gây ngưng tim, đột tử. Tiếp theo là giai đoạn hút sạch huyết khối. Cuối cùng, bác sĩ đưa bóng vào nong rộng lòng tĩnh mạch, đặt được stent đường kính 14 mm tại vị trí tắc nghẽn. Suốt quá trình can thiệp có sự trợ giúp của hệ thống IVUS – siêu âm trong lòng mạch, giúp bác sĩ quan sát kỹ hơn cấu trúc mạch máu để thao tác chuẩn xác.
Bà Liên hồi phục rất nhanh sau can thiệp do bác sĩ luồn dụng cụ qua tĩnh mạch khoeo với vết chọc kim rất nhỏ, chỉ 2-3 mm. Bà được hẹn tái khám sau 1 tuần và khoảng 1 tháng sau, khi huyết khối đã tan hết sẽ được làm thủ thuật lấy lưới lọc tĩnh mạch chủ ra.
TS.BS Nguyễn Anh Dũng, Trưởng khoa Ngoại Tim mạch – Lồng ngực BVĐK Tâm Anh TP HCM thông tin, chèn ép tĩnh mạch chậu là bệnh lý phổ biến, xảy ra ở khoảng 1 trên 5 người. Tuy nhiên, nhiều người không phát hiện được bệnh do hội chứng May-Thurner hầu như không có triệu chứng, trừ khi bệnh nhân phát triển huyết khối tĩnh mạch sâu.
Can thiệp tĩnh mạch là lĩnh vực mới, không phổ biến như can thiệp động mạch. Nguyên do là động mạch có nhiệm vụ đưa máu đến khắp các cơ quan trong cơ thể, nhóm bệnh lý động mạch (tắc hẹp mạch vành, hẹp van động mạch chủ, phình động mạch chủ…) là tác nhân gây thiếu máu ảnh hưởng tính mạng nên được điều trị tích cực hơn.
Trong khi đó, tĩnh mạch đóng vai trò đưa máu trở về tim, các bệnh lý liên quan như tắc tĩnh mạch chi dưới, huyết khối tĩnh mạch sâu… thường chỉ được điều trị bằng thuốc. Hệ quả là tình trạng bệnh không được giải quyết triệt để mà âm thầm tiến triển thành mạn tính, gây ra các biến chứng nghiêm trọng như sẹo tắc nghẽn tĩnh mạch, hội chứng hậu huyết khối, suy giãn tĩnh mạch chi dưới… Lúc này nếu có can thiệp thì cũng rất khó khăn do huyết khối đã cứng, hiệu quả chỉ đạt dưới 50%.
Để tiến hành can thiệp điều trị bệnh lý tĩnh mạch, đòi hỏi phòng thủ thuật phải được trang bị các dụng cụ chuyên biệt, cùng với đó là đội ngũ bác sĩ thuần thục khi thao tác trên tĩnh mạch. Đây là lý do khiến không nhiều bệnh viện triển khai kỹ thuật can thiệp này.
Không có cách nào giúp ngăn ngừa tuyệt đối hội chứng May-Thurner, nhưng chúng ta có thể cải thiện lưu thông máu và giảm nguy cơ đông máu bằng cách tránh đứng/ngồi một chỗ trong thời gian dài, uống nhiều nước, tập thể dục thường xuyên, không hút thuốc lá, kiểm soát bệnh lý đi kèm như đái tháo đường, tăng huyết áp, bệnh động mạch ngoại vi, mang vớ tĩnh mạch…
Người bệnh khi thấy dấu hiệu của hội chứng này như nặng chân, sưng phù, loét da, đau nhức, giãn tĩnh mạch chân… cần đi khám sớm để được can thiệp tái thông tĩnh mạch, tránh bỏ qua “thời điểm vàng” điều trị, bác sĩ Tuyến khuyến cáo.
* Tên nhân vật trong bài đã được thay đổi
Comments are closed.